Thứ Ba, 4 tháng 3, 2014
TẠI ĐIÊM
BĐVHX TƯ NGHĨA CÓ TRANG BỊ 5 MÁY TÍNH TRUY NHẬP INTERNET HỖ TRỢ 50% GIÁ CƯỚC
NGƯỜI DÂN ĐẾN SỬ DỤNG. TÌM HIỂU ĐƯỢC NHIỀU
THÔNG TIN HỮU ÍCH VÀ ĐA DẠNG TÌM ĐƯỢC
CÁCH TRỒNG TRỌT VÀ CHĂN NUÔI ÁP DỤNG VÀO THỰC TẾ CẢI THIỆN ĐỜI SỐNG CỦA NHÂN
DÂN .VẬY MOMG TẤT CẢ MỌI NGƯỜI ĐẾN SỬ DỤNG
CÓ NHÂN VIÊN HƯỚNG DẪN TẬN TÌNH VÀ CHU ĐÁO
Thứ Tư, 8 tháng 1, 2014
Mùa hoa từ trái tim người
Cập nhật lúc 11:08, Thứ Ba, 24/12/2013 (GMT+7)
(LĐ online) - Chẳng biết từ lúc nào, nhưng có lẽ đã rất lâu – cây mai anh đào đến rồi nhận vùng đất này là quê hương mình. Thế rồi Đàlạt không còn là cái tên gọi duy nhất của vùng đất này, mà nhiều người mỗi khi nhắc đến loài hoa mai anh đào là nghĩ ngay đến Đà Lạt. Cứ mỗi độ mùa đông vừa đi qua và rất đều đặn như thế – những nụ hoa được chắt chiu, đau đáu quặn mình sau 365 lần đi qua của ngày và đêm lại tách mầm, xé nụ, tô thắm cho vùng đất Cao nguyên một màu tím hồng đáng yêu, đáng nhớ lắm…
 |
| Ảnh: MPK |
Còn nhớ những ngày đã rất xa – đám con nhà nghèo thường hay leo trèo bẻ cành, hái trái. Khi thì trái ổi, trái mận, trái đào … nhưng cũng nhiều khi là trái mai trong mùa tháng ba, tháng tư. Ngày trước, cây mai anh đào không là tên thường gọi của bậc cao niên, mà thường gọi ngắn gọn là cây mai – nên đám trẻ cũng gọi là trái mai, chứ chẳng bao giờ gọi là trái mai anh đào. Mùa cây mai trổ hết bông, xum xuê cành lá, cơn mưa đầu mùa đổ về thì cũng là lúc những chùm trái nhỏ xíu tượng hình, rồi mấy tháng núp trong tán lá, chợt một ngày lớn bằng đầu ngón tay đứa con nít chín đỏ, treo lủng lẳng như những chiếc đèn lồng gắn trên cây cổ thụ. Chỉ chờ có thế, đám con nhà nghèo trèo cây, hái trái, bỏ vào miệng nhai nhóp nhép cho cái vị đăng đắng, chan chát, chua chua … quyện vào nhau … mà làm nên tiếng ựt đến ngon lành.
Chẳng biết cây mai anh đào đến vùng đất đất này lúc nào – nhưng có một điều mà ai cũng biết. Đó là những cụ ông, cụ già – những người về vùng đất này mở đất đã thuộc mấy chục năm về trước vẫn dành một phần đất chật chội của nhà mình để có ít nhất một cây mai anh đào nương náu. Từ vùng đất Xuân Trường, Xuân Thọ, Trại Mát, Trại Hầm cho đến Cao Thắng, Tùng Lâm, Đa Thiện … những gốc mai anh đào đại thụ bây giờ vẫn còn đứng đó, mỗi mùa vẫn cho hoa, cho trái; mỗi mùa vẫn nén đau trút lá để chắt chiu những nụ hoa màu tím hồng và mỗi mùa vẫn báo hiệu mùa xuân đã về cho những lão nông tri điền tất bật chuyện cơm áo mà quên mất thời gian.
Cây mai anh đào bây giờ không còn là thứ trái duy nhất để đám con nít đến mùa leo cây hái trái mà cây mai anh đào đã trở thành nỗi nhớ của những đứa trẻ ngày xưa vì cuộc mưu sinh phải trong Nam, ngoài Bắc – mỗi năm một lần về thăm người thân, bạn bè trên vùng đất này. Cây mai anh đào bây giờ đã là tên gọi thứ hai đồng nghĩa, đồng cảm xúc để ai đó mỗi lần nghĩ về Đà Lạt. Vậy nên mới có câu hát : Ai lên xứ hoa đào đừng quên mang về một cành hoa… là thế !
Cây mai anh đào bây giờ không còn ẩn mình ở những vùng đất xa thành phố; là chiếc đồng hồ đếm thời gian cho những lão nông nghèo và không chỉ là nỗi nhớ của những người con xa xứ … mà cây mai anh đào bây giờ đã trở thành của chung; là nét chấm phá không thể thiếu trong sắc màu của phượng tím, trong trong chiều hôm lãng đãng vàng của mimôza hay trong cái rực rỡ đến chói chang của chùm hoa giấy đỏ. Lạ thay, rực rỡ đỏ của hoa giấy, lãng đãng vàng của mimoza và rất nhớ, rất thương của phượng tím … nhưng chẳng ai bảo đó là mùa xuân - mà sao chỉ cần một nụ mai anh đào vừa cựa mình xé nụ thì người ta giật mình bảo: Ô hay! Thêm một mùa xuân đã về !
Ngày cuối năm. Ngày mùa đông cuộn mình chờ giọt nắng xuân. Ngày nụ hoa anh đào nở thắm – người đời lại rưng rưng nhớ về lão nông Bùi Văn Lời bây giờ đã trở thành người thiên cổ. Nhớ những mùa Festival trước, vẫn thấy ông lão tuổi quá 70 – sáng sáng tinh mơ, sương che kín phố vẫn chăm chút tỉa cành, hái lá, bón phân cho những cây mai mai anh đào khó tính, phải làm duyên, làm dáng cho vùng đất này và trong lòng du khách. Sống với các loài hoa gần hết cả cuộc đời, nhưng có lẽ nhiều người biết đến ông bởi sự cặm cụi nhưng tài hoa, bởi sự chăm chút nhưng phóng đãng của người con xứ Quảng trót thương Đà Lạt, yêu các loài hoa. Vậy mà ngày từ giã cõi đời này – ông chẳng kịp mang theo một cánh hoa anh đào nào. Thêm một mùa hoa mai anh đào nữa lại nở, nhưng … thiếu bóng ông - bởi ông đã là người thiên cổ. Vắng bóng ông, hoa mai anh đào vẫn nở. Để rồi nhớ và thấm thía cái câu ông thường nói vui và rất thật: Hãy xem ta là người góp vui, chứ không bao giờ là người quan trọng nhất trong cuộc đời này!
Mùa xuân đang chờ từ ngày hôm qua, chứ chẳng phải sáng nay – bởi trên những nẻo đường, góc phố và cả những đồi núi xa vắng bóng chân người trên vùng đất này – hoa mai anh đào đang âm thầm trút nụ . Mùa xuân đang chờ từ ngày hôm qua chứ đâu phải sáng nay – bởi đã có thêm một mùa hoa từ trái tim người…
Ông nông dân làm nông tổng hợp
Cập nhật lúc 17:44, Thứ Tư, 08/01/2014 (GMT+7)
Ông Nguyễn Văn Quân (thôn Xuân Phong, xã Đạ Pal) là một trong 4 nông dân của huyện Đạ Tẻh vừa được UBND tỉnh Lâm Đồng tặng bằng khen vì “đã có thành tích trong phong trào thi đua sản xuất - kinh doanh giỏi giai đoạn 2008 - 2013”.
 |
| Nông dân Nguyễn Văn Quân đang chăm sóc tằm giống tại khu chăn nuôi gia đình |
Từ trung tâm huyện Đạ Tẻh, chúng tôi phóng xe máy vượt gần 20km đường rừng đến nhà tìm gặp ông Quân. Đến trung tâm xã Đạ Pal, tiếp tục mất hơn nửa tiếng đồng hồ ngoằn ngoèo qua những quả đồi và vườn cây, chúng tôi mới đến đúng nhà ông nông dân sản xuất giỏi Nguyễn Văn Quân. Nghe chúng tôi than phiền về con đường, ông Quân cười: “Giờ thì dễ đi lắm rồi đấy anh ạ! Mấy năm trước, nếu đi đúng vào mùa mưa thì coi như vô phương!”. Hỏi ra mới biết, ông nông dân ở nơi heo hút này đã có công không nhỏ trong việc mở con đường liên thôn để bà con đi lại được thuận tiện hơn. Chủ tịch UBND xã Đạ Pal - ông Phạm Khắc Luyến, nói: “Hồi trước, con đường từ thôn Xuân Phong khu vực nhà ông Quân ra xã còn khó đi lắm. Thấy cảnh bà con đi lại vất vả, ông Quân đã tự nguyện đứng ra vận động người dân trong thôn cùng làm 300m đường với khoảng 50 công lao động; rồi bản thân ông bỏ ra gần 14 triệu đồng ứng trước tiền để làm đường, nên dần dần con đường mới được như bây giờ”.
Ông Quân kể: “Ngày mới từ quê hương Nam Định vào đây (năm 1993), gia đình tôi coi như chỉ có bàn tay trắng. Đến nơi ở mới, khó khăn là vậy; tuy nhiên, được cái là đất đai rộng rãi, giá cũng không quá cao nên tôi dành dụm mua được một ít để trồng tỉa cây ngắn ngày. Dần dần, tích lũy được đồng nào, tôi đều dồn vào để mua đất. Thiếu thì vay ngân hàng và mượn của anh em, người nhà ở ngoài quê. Giờ thì đã có hơn 5ha rồi. Tôi trồng cũng đủ thứ cây, nhưng chủ yếu là điều, dâu tằm, cà phê... Rồi đào ao nuôi cá, làm chuồng nuôi heo, nuôi gà...”. Thành tích đáng kể nhất của ông Quân là tìm giống dâu mới để về trồng và cung cấp hom cho bà con trong thôn, trong xã. Ngày trước, nhà nông ở Đạ Pal mới trồng dâu nuôi tằm, hầu như nhà nào cũng chỉ sử dụng mấy giống dâu cũ. Qua tìm hiểu, ông Quân đã tự đi tìm các giống dâu mới như VA201, TKB203... về trồng và san sẻ cho bà con trong vùng. Việc làm này của ông Quân đã góp phần giúp xã Đạ Pal cải tạo vùng nguyên liệu dâu. Cùng đó, ông Quân cũng đã mạnh dạn đứng ra tổ chức nuôi tằm giống để cung cấp giống cho bà con trong vùng. Cùng với việc tích cực tham gia các lớp tập huấn khuyến nông của huyện, ông Quân còn tự tìm tài liệu kỹ thuật về nuôi tằm giống để đọc và áp dụng vào thực tế. Kết quả là ông nông dân này đã “biến” căn nhà của mình thành nơi cung cấp giống tằm chủ yếu cho bà con nông dân xã Đạ Pal. “Giờ thì gia đình tôi đã có kinh nghiệm nuôi tằm rồi. Tôi nuôi gối đầu, cứ một tuần xuất một đợt. Mỗi đợt xuất từ 30 - 40 hộp để cung cấp cho bà con”.
Trung bình mỗi năm, cùng với trên dưới 1.000 hộp tằm giống cung cấp cho bà con (nguồn thu từ đây không hề nhỏ), ông Quân còn cung cấp cho thị trường khoảng 5 tấn cà phê, hơn 1 tấn cá nước ngọt, 3 tấn thịt heo, 700kg gia cầm... Ông Quân không nói con số cụ thể về nguồn thu nhập hằng năm của mình nhưng chắc rằng bản báo cáo thành tích với những con số “tản mác” về trứng giống tằm, cá nước ngọt, gia cầm, thịt heo, cà phê... và cả nhân điều là không nhỏ.
Cập nhật lúc 17:44, Thứ Tư, 08/01/2014 (GMT+7)
Ông Nguyễn Văn Quân (thôn Xuân Phong, xã Đạ Pal) là một trong 4 nông dân của huyện Đạ Tẻh vừa được UBND tỉnh Lâm Đồng tặng bằng khen vì “đã có thành tích trong phong trào thi đua sản xuất - kinh doanh giỏi giai đoạn 2008 - 2013”.
|
| Nông dân Nguyễn Văn Quân đang chăm sóc tằm giống tại khu chăn nuôi gia đình |
Từ trung tâm huyện Đạ Tẻh, chúng tôi phóng xe máy vượt gần 20km đường rừng đến nhà tìm gặp ông Quân. Đến trung tâm xã Đạ Pal, tiếp tục mất hơn nửa tiếng đồng hồ ngoằn ngoèo qua những quả đồi và vườn cây, chúng tôi mới đến đúng nhà ông nông dân sản xuất giỏi Nguyễn Văn Quân. Nghe chúng tôi than phiền về con đường, ông Quân cười: “Giờ thì dễ đi lắm rồi đấy anh ạ! Mấy năm trước, nếu đi đúng vào mùa mưa thì coi như vô phương!”. Hỏi ra mới biết, ông nông dân ở nơi heo hút này đã có công không nhỏ trong việc mở con đường liên thôn để bà con đi lại được thuận tiện hơn. Chủ tịch UBND xã Đạ Pal - ông Phạm Khắc Luyến, nói: “Hồi trước, con đường từ thôn Xuân Phong khu vực nhà ông Quân ra xã còn khó đi lắm. Thấy cảnh bà con đi lại vất vả, ông Quân đã tự nguyện đứng ra vận động người dân trong thôn cùng làm 300m đường với khoảng 50 công lao động; rồi bản thân ông bỏ ra gần 14 triệu đồng ứng trước tiền để làm đường, nên dần dần con đường mới được như bây giờ”.
Ông Quân kể: “Ngày mới từ quê hương Nam Định vào đây (năm 1993), gia đình tôi coi như chỉ có bàn tay trắng. Đến nơi ở mới, khó khăn là vậy; tuy nhiên, được cái là đất đai rộng rãi, giá cũng không quá cao nên tôi dành dụm mua được một ít để trồng tỉa cây ngắn ngày. Dần dần, tích lũy được đồng nào, tôi đều dồn vào để mua đất. Thiếu thì vay ngân hàng và mượn của anh em, người nhà ở ngoài quê. Giờ thì đã có hơn 5ha rồi. Tôi trồng cũng đủ thứ cây, nhưng chủ yếu là điều, dâu tằm, cà phê... Rồi đào ao nuôi cá, làm chuồng nuôi heo, nuôi gà...”. Thành tích đáng kể nhất của ông Quân là tìm giống dâu mới để về trồng và cung cấp hom cho bà con trong thôn, trong xã. Ngày trước, nhà nông ở Đạ Pal mới trồng dâu nuôi tằm, hầu như nhà nào cũng chỉ sử dụng mấy giống dâu cũ. Qua tìm hiểu, ông Quân đã tự đi tìm các giống dâu mới như VA201, TKB203... về trồng và san sẻ cho bà con trong vùng. Việc làm này của ông Quân đã góp phần giúp xã Đạ Pal cải tạo vùng nguyên liệu dâu. Cùng đó, ông Quân cũng đã mạnh dạn đứng ra tổ chức nuôi tằm giống để cung cấp giống cho bà con trong vùng. Cùng với việc tích cực tham gia các lớp tập huấn khuyến nông của huyện, ông Quân còn tự tìm tài liệu kỹ thuật về nuôi tằm giống để đọc và áp dụng vào thực tế. Kết quả là ông nông dân này đã “biến” căn nhà của mình thành nơi cung cấp giống tằm chủ yếu cho bà con nông dân xã Đạ Pal. “Giờ thì gia đình tôi đã có kinh nghiệm nuôi tằm rồi. Tôi nuôi gối đầu, cứ một tuần xuất một đợt. Mỗi đợt xuất từ 30 - 40 hộp để cung cấp cho bà con”.
Trung bình mỗi năm, cùng với trên dưới 1.000 hộp tằm giống cung cấp cho bà con (nguồn thu từ đây không hề nhỏ), ông Quân còn cung cấp cho thị trường khoảng 5 tấn cà phê, hơn 1 tấn cá nước ngọt, 3 tấn thịt heo, 700kg gia cầm... Ông Quân không nói con số cụ thể về nguồn thu nhập hằng năm của mình nhưng chắc rằng bản báo cáo thành tích với những con số “tản mác” về trứng giống tằm, cá nước ngọt, gia cầm, thịt heo, cà phê... và cả nhân điều là không nhỏ.
Lỡ đâm lao đành phải theo lao
Sáng 7/1, TAND TP.HCM tiếp tục ngày thứ 2 xét xử vụ án “siêu lừa” Huỳnh Thị Huyền Như (SN 1978, ngụ Q.Bình Thạnh, nguyên Phó Phòng Quản lý rủi ro Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - VietinBank) cùng 22 đồng bọn. Tại tòa, kẻ cầm đầu “đại án” lừa đảo gần 4.000 tỉ đồng đã cúi đầu nhận tội.
Tại tòa, Huyền Như khai: “Lỗi cũng tại bị cáo muốn kiếm thêm nên mới huy động vốn. Khi mới vay, bị cáo kí giấy vay tiền, khi nào trả hết nợ lẫn lãi thì xé tờ giấy vay. Sau khi quen dần, không cần kí giấy nữa, bị cáo chỉ gọi điện thoại thôi. Lúc đầu, bị cáo chỉ huy động ít thôi. Nhưng về sau lãi mẹ đẻ lãi con...".
Bị cáo Huyền Như tại phiên tòa sáng 7/1
Trả lời câu hỏi: "Bị cáo vay tiền của những ai, vay như thế nào?” của HĐXX, Huyền Như khai: Năm 2007, bị cáo bắt đầu kinh doanh chứng khoán và bất động sản. Thấy mọi người kinh doanh có lãi nên bị cáo mới gom góp hết tiền để tham gia chứng khoán và bất động sản.
Sau một thời gian đầu tư, thấy có lãi, Như đã huy động vốn thêm để tiếp tục kinh doanh. Lúc đầu, Như vay của Nguyễn Thiên Lý (SN 1975, buôn bán) 100.000 USD và khoảng 3 tỉ đồng với lãi suất 0,4%/ngày. Sau đó, số tiền vay nhiều hơn, có những khoản Như phải trả Lý từ 3% đến 3,7%/ngày. Ngoài ra, Như còn vay của Hùng Mỹ Phương (SN 1974, môi giới chứng khoán), Đào Thị Tuyết Dung (SN 1969, nguyên Giám đốc Cty TNHH Dung Vân) với lãi suất 0,4%/ngày. Nguyễn Thị Lành (SN 1962, nguyên Phó Giám đốc Cty CP Đầu tư Phương Đông) cho Như vay với lãi suất 0,6%/ngày, về sau giảm còn 0,4%/ngày.
Đầu năm 2010, thông qua đối tượng Trần Hoàng Trung (nhân viên chứng khoán), biết được Cty CP Vận tải Dầu khí Thái Bình Dương đang có nguồn tiền lớn. Lúc này, cũng do bức bách từ việc vay 200 tỉ đồng đầu tư vào bất động sản khắp nơi, bị “vỡ nợ”, chủ nợ truy đòi nên Huyền Như bắt đầu hành vi phạm tội.
Huyền Như đến gặp Phạm Anh Tuấn (Tổng GĐ Cty Thái Bình Dương) huy động gửi tiền vào VietinBank, Chi nhánh TP. HCM nhưng Huyền Như soạn hợp đồng, giả chữ ký của bà Nguyễn Thị Minh Hương (Phó GĐ), đóng dấu của VietinBank Chi nhánh TP. HCM để ký hợp đồng huy động 1.500 tỉ đồng của Cty Thái Bình Dương để trả vốn, lãi cho các chủ nợ trước khiến tổng nợ tăng theo cấp số nhân.
Huyền Như khai: Nợ càng lúc càng nhiều. Cứ mỗi buổi sáng đi làm là bị cáo lại bị nhắn tin, điện thoại đe dọa, đòi nợ khiến bị cáo cứ rơi vào vòng luẩn quẩn, vòng xoáy tiền bạc và ngày càng sai nặng hơn.
“Bị cáo bị các chủ nợ truy đòi, dọa sẽ lên ngân hàng làm lớn chuyện. Bị cáo làm ở cơ quan Nhà nước nên rất sợ. Các chủ nợ còn dọa sẽ cho người đập vỡ mặt nếu không sớm thanh toán tiền”, Huyền Như khai.
|
"Lãi suất thường là 0,4-1%/ngày. Bị cáo nghĩ sẽ kiếm thêm được tiền nhưng không ngờ bất động sản đóng băng, không có tiền trả lãi vay. Một số cá nhân cho bị cáo vay nói rằng sau 10 ngày kể từ ngày mượn không trả được tiền lãi thì bị phạt 1,2%/ngày. Có những khoản bị cáo phải trả từ 3-5%/ngày. Bị cáo không chủ động chấp nhận lãi suất này mà vì chủ nợ buộc bị cáo”, Như khai.
“Tại sao phải huy động nguồn tiền lớn như vậy?”, chủ tọa hỏi. “Bị cáo vay lúc này không phải để kinh doanh nữa mà thật ra là để lấy tiền của người sau trả cho người trước. Bị cáo có bán bớt bất động sản của mình với giá thua lỗ hơn 50% để thanh toán nợ nhưng không thấm vào đâu so với số tiền lãi ngày càng phát sinh” nguồn .http://nongnghiep.vn/nongnghiepvn/72/25/25/119884/Lo-dam-lao-danh-phai-theo-lao.aspx
Trễ thời vụ vì ngập úng
Khung lịch thời vụ đã đến nhưng nhiều cánh đồng ở các huyện là “vựa” lúa của tỉnh TT - Huế vẫn đang lênh láng nước khiến SX của người nông dân gặp vô vàn khó khăn.
10 nghìn ha ruộng ngập nước
Thời điểm này, theo khung lịch thời vụ là lúc bà con nông dân chuẩn bị ra đồng làm đất, cày ải, chuẩn bị bước vào gieo cấy vụ đông xuân. Thế nhưng, đi về các huyện Phong Điền, Quảng Điền nhiều nơi nước vẫn lênh láng đồng, người dân đang huy động mọi phương tiện để được đấu úng nhằm đưa giống vào SX cho đúng thời vụ.
Tại xã Phong Chương, một địa phương là vùng thấp trũng của huyện Phong Điền, theo báo cáo của UBND xã, trong các trận lụt vừa qua, trên địa bàn có 200 ha ruộng ngập sâu trong nước, đến nay vẫn chưa đấu úng được.
Nguyên nhân do hệ thống đê bao, thủy lợi vốn đã được xây dựng từ lâu, lại bị xuống cấp, hư hại nghiêm trọng trong các trận lũ lớn vừa qua. Người dân cũng như chính quyền địa phương đang nóng lòng khi mùa vụ SX cận kề, trong khi đó việc khắc phục, sửa chữa các hệ thống thủy lợi trên đang vướng mắc về mặt kinh phí.
Ông Nguyễn Văn Tín, một nông dân xã Phong Chương lo lắng: “Trong khi nhiều địa phương khác bà con đã đấu úng, làm đất xong thì mấy tháng nay, nhiều diện tích ruộng lúa của xã nước vẫn còn nước mênh mông. Các tuyến đê bao, kênh mương đa phần bị hư hỏng cả, cứ như thế này thì trễ khung thời vụ là cái chắc”.
Cày ruộng khi nước vẫn còn ngập
Không chỉ bị ngập úng mà sau các trận lụt, đồng ruộng bị bồi lấp một lượng cát lớn. Những ngày qua, ông Tín phải huy động hết nhân công trong gia đình ra để xử lý bồi lấp đồng ruộng, be bờ, đắp đập. Các máy bơm cũng được tăng cường, hoạt đông hết công suất nhằm “cứu” đồng ruộng.
Tại các địa phương thấp trung khác như Quảng Thái, Quảng Lợi, Quảng Thọ và thị trấn Sịa của huyện Quảng Điền, bà con nông dân cũng đang gặp nhiều khó khăn do chưa đấu úng để SX được. Ông Hoàng Vọng- Phó phòng NN-PTNT huyện Quảng Điền cho biết, nguyên nhân nhiều đồng ruộng vẫn còn ngập nước là do trên địa bàn huyện, nhiều hệ thông kênh mương xuống cấp, hư hỏng trong mùa lũ đến nay vẫn chưa khắc phục kịp thời.
Cụ thể, tuyến đê Nho Lâm - Nghĩa Lộ (xã Quảng Phú), thủy lợi Tây Hưng (xã Quảng Lợi), hồ đập Thủy Lập và nhiều kênh mương bị sụt lún, hư hỏng mất chức năng ngăn, điều tiết nước cho đồng ruộng.
Theo thống kê, hiện trên địa bàn huyện Quảng Điền còn khoảng 2.000 ha đồng ruộng vẫn còn ngập úng, mùa vụ năm nay SX nông nghiệp của bà con nông dân quá khó khăn.
Nỗ lực “cứu” đồng ruộng
Theo Sở NN-PTNT TT-Huế, hiện trên địa bàn tỉnh này còn khoảng 10 nghìn ha đồng ruộng trên tổng số 27 nghìn ha toàn vụ ĐX bị ngập nước, chưa thể đấu úng. Nhiều nơi nếu không tiêu úng kịp thời, chắc chắn khung lịch thời vụ sẽ bị trễ.
Trước mắt, ngành nông nghiệp yêu cầu các địa phương, HTX tập trung mọi nỗ lực gia cố hệ thống kênh mương, đê bao, vận hành toàn bộ trạm bơm điện, huy động thêm trạm bơm dầu để đấu úng kịp thời gieo cấy.
Ông Đỗ Văn Đính- Giám đốc Cty TNHH NN MTV Quản lý và Khai thác công trình thủy lợi TT-Huế cho biết, nguyên nhân gây ngập úng ngoài các công trình thủy lợi, đê bao bị hư hại sau lũ còn do triều cường cục bộ.
Phía Cty đã phối hợp với các địa phương, huy động tất cả các trạm bơm điện, tăng cường thêm máy bơm dầu để tiêu nước trong đồng ruộng. Ngập úng, người dân không thể xuống giống không chỉ gây khó khăn cho vụ ĐX mà còn ảnh hưởng vụ HT 2014.
Cũng theo ông Đính, các đê bao nội đồng có thể các địa phương sẽ tạm thời khắc phục, nhưng các tuyến đê bao ven sông, để khắc phục cần nguồn kinh phí lớn. Do vậy, nếu thời gian tới, TT-Huế có mưa lớn sẽ làm các diện tích vừa nỗ lực tiêu úng “tái ngập” trở lại nguồn .http://nongnghiep.vn/nongnghiepvn/68/bnn.aspx
Gà ta Minh Dư
Trước xu thế người tiêu dùng ngày càng khoái khẩu món gà ta, hầu hết các trang trại nuôi thương phẩm đều chọn giống gà này để SX. Theo đó, các doanh nghiệp chăn nuôi gia cầm cũng đang đẩy mạnh SX giống gà ta để cung ứng cho thị trường. Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt, giống gà ta Minh Dư vẫn là lựa chọn số 1.
Hội tụ nhiều ưu điểm
Đối với người tiêu dùng, khi thưởng thức món gà ta, yêu cầu cốt yếu của họ là về chất lượng thịt. Không chỉ vậy, người tiêu dùng ở vùng này thì lại khoái xơi những con gà có sắc lông, mồng mào như thế này; người tiêu dùng ở miền khác thì lại khoái nhậu những con gà có sắc lông và mồng mào như thế khác.
Do đó, để đáp ứng triệt để thị hiếu người tiêu dùng của mọi vùng miền trên cả nước, Cty TNHH Giống gia cầm Minh Dư, đóng trên địa bàn thôn Huỳnh Mai, xã Phước Nghĩa (Tuy Phước, Bình Định) đã đầu tư rất sâu về lĩnh vực này.
Ông Lê Văn Dư, Giám đốc Cty Minh Dư cho biết: “Tính đến nay, tôi đã có gần 25 năm nghiên cứu, tuyển chọn ra giống gà bố mẹ gồm những giống gà tốt, hội đủ những ưu điểm như: Có phẩm chất thịt ngon nhất, ít ấp mắn đẻ, có độ đồng đều cao, màu lông tương đối đồng nhất, ăn ít nhưng mức tăng trọng cao.
Giống gà ta Minh Dư được nuôi thương phẩm
Bên cạnh đó, tôi cũng đã bỏ rất nhiều thời gian đi đến nhiều vùng đất khác nhau trên cả nước để nghiên cứu thị hiếu người tiêu dùng của từng vùng miền. Sau đó, đích thân tôi lai tạo ra những giống gà khác nhau từ sắc lông đến mồng, mào, tích phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng từng vùng miền để cung ứng cho các trang trại chăn nuôi gà thương phẩm ở đó”.
Không chỉ vậy, nhờ công tác chọn tạo tốt, cộng với quy trình chăn nuôi gà bố mẹ trong môi trường sạch bệnh nên giống gà ta Minh Dư có sức đề kháng cao, dẫn tới tỷ lệ nuôi sống cao, ít dịch bệnh nên người chăn nuôi rất hít.
Hiện nay, giống gà ta Minh Dư có mặt trên khắp cả nước, hầu hết các trang trại chăn nuôi gà ta thương phẩm “có cỡ” đều chọn giống được SX tại Cty Minh Dư để SX. “Hiện nay, năng lực SX của Cty đã tăng đến 30.000 - 40.000 con/ngày nhưng vẫn không đủ gà giống để cung ứng cho thị trường cả nước”, ông Dư cho biết.
Liên tục nâng quy mô SX
Trong 23 năm qua, quy mô SX của Cy Minh Dư đã không ngừng được nâng tầm. Nếu như vào năm 1990, trang trại gà giống của Cty Minh Dư còn ấp gà theo phương pháp thủ công bằng những chiếc đèn dầu thì đến năm 1995 đã tiến đến ấp bằng máy công nghiệp nhập từ nước ngoài; từ máy công suất nhỏ tiến lên máy công suất lớn.
Năm 2000, Giám đốc Lê Văn Dư lại đích thân sang Hà Lan khảo sát và quyết định nhập về 1 loạt máy ấp và máy nở hiện đại hiệu Parefon, đồng thời nâng cấp chuồng trại với tổng kinh phí lên đến gần ba chục tỷ đồng.
Đến năm 2010, nhà máy ấp trứng của Cty Minh Dư đã sở hữu đến vài chục chiếc máy ấp gồm 3 loại, có công suất từ nhỏ đến lớn: loại thấp nhất ấp được 19.200 quả trứng/lượt, loại trung bình ấp 38.000 quả/lượt và loại cao nhất ấp được 57.600 quả/lượt cùng 6 máy nở có cùng công suất 19.200 quả/lượt.
Tại thời điểm ấy, đàn gà bố mẹ của Cty Minh Dư mới chỉ có 70.000 con, tổng diện tích trang trại chỉ rộng có 7 héc ta nhưng đã được xem là trang trại SX giống gà ta lớn nhất miền Trung.
Còn bây giờ, cơ sở SX của Cty Minh Dư đã “thay da đổi thịt” hoàn toàn, từ cơ sở hạ tầng khu chăn nuôi đến trang thiết bị cho nhà máy ấp trứng. Dây chuyền SX khép kín đồng bộ từ chăn nuôi gà bố mẹ đến SX con giống với 100 máy ấp hiện đại được nhập từ nước ngoài. Cty cũng mở rộng thêm nhiều cơ sở chăn nuôi với tổng diện tích trên 70 héc ta.
“Trong khu chăn nuôi bằng chuồng kín mọi thứ đều tự động, từ thiết bị cho gà ăn, uống đến hệ thống chiếu sáng, điều khiển ẩm độ, nhiệt độ. Nâng tầm quy mô SX là yếu tố tiên quyết để ngày càng nâng cao chất lượng con giống”, ông Dư cho biết thêm.
Nông dân Nguyễn Văn Thìn ở xã Mỹ An (Phù Mỹ, Bình Định) vượt gần 100 cây số vào đến Cty Minh Dư đặt mua gà giống, cho biết: “Tôi nuôi gà ta đã nhiều năm nay, mỗi lứa nuôi từ 1.000 - 2.000 con, đều lấy giống từ Cty Minh Dư. Tôi mê giống gà ta ở đây bởi tỷ lệ hao hụt rất ít, cùng 1 chế độ ăn và cùng thời gian nuôi nhưng trọng lượng xuất chuồng của giống gà ở đây luôn tăng cao hơn 4 - 5 lạng/con so với giống khác. Chúng rất khỏe, ít dịch bệnh, khi bán lại giá cao".
Giống gà ta Minh Dư không chỉ được người chăn nuôi trong nước ưa chuộng mà còn đang được các cơ sở chăn nuôi gia cầm một số nước trong khu vực để mắt đến. Trong thời gian gần đây, nghe đến thương hiệu của giống gà ta Minh Dư, một số cơ sở chăn nuôi ở Lào mua giống này thông qua các đại lý để về nuôi thử.
Sau khi nuôi thử nghiệm thành công, cuối năm 2013, đại diện 1 Cty chuyên chăn nuôi gà lớn nhất nước Lào sang đến Cty Minh Dư để đặt vấn đề hợp tác làm ăn và mời Giám đốc Lê Văn Dư sang Lào để tham quan cơ sở chăn nuôi của họ.
Sau đó họ đặt vấn đề mua giống gà ta của Cty Minh Dư và yêu cầu cung ứng ngay số lượng giống khá lớn. Tuy nhiên, do hiện nay năng lực SX của Cty Minh Dư chỉ mới đáp ứng đủ cho thị trường trong nước, chưa đủ cung ứng theo yêu cầu của đối tác nên Cty tiếp tục nâng cao quy mô SX để sang năm 2014 có gà giống xuất đi Lào.
Hoa mười giờ chữa bỏng nhẹ
Hoa mười giờ hay rau sam hoa lớn (danh pháp khoa học: Portulaca grandiflora, thuộc họ Rau sam Portulacaceae). Hoa mười giờ là loại cây thân thảo, mọng nước, cao khoảng 10-15 cm, lá hình dải hơi dẹt, dài 1,5-2 cm, mép nguyên, thân có màu hồng nhạt, lá có màu xanh nhạt. Hoa màu đỏ, vàng, hồng hay trắng. Quả hình cầu, đường kính 4mm. Cây ra hoa vào mùa hè – thu. Tên gọi mười giờ là do hoa của nó thường chỉ nở từ khoảng từ 9-10 giờ sáng trong ngày.
Theo Đông y, hoa mười giờ có vị chua, tính bình, không độc có tác dụng: hoạt huyết, giảm đau, tiêu viêm, tiêu sưng. Thường dùng ngoài trị mụn nhọt, ghẻ ngứa, eczema, bỏng... Bộ phận dùng làm thuốc là toàn cây, thu hái quanh năm. Dùng tươi hay phơi khô. Dùng tươi bằng cách giã nát cây hoặc chiết, dịch cây dùng bôi ngoài.
Cây hoa mười giờ có tác dụng trị bỏng nhẹ rất hay. Cách làm như sau: Khi bị bỏng phải lập tức vặt ngay một nắm cả cây, lá, hoa, đem rửa sạch rồi giã nhỏ (hoặc vò nát cho chảy nước) và đắp ngay. Vừa đắp, vừa giở liên tục cho mát. Nên thay nắm lá mới liên tục đến khi hết nóng rát là được. Điều đặc biệt là khi điều trị các vết bỏng bằng cây hoa mười giờ, các vết bỏng nhẹ, bỏng nông sẽ khô, không bị phồng, rát, lên da non và sẽ mau khỏi.
Tuy nhiên, nếu các vết bỏng nặng, bỏng sâu cần ngay lập tức ngâm chỗ bỏng vào nước sạch, hoặc cho vết bỏng dưới dòng chảy của vòi nước sạch liên tục từ 15- 10 phút để giảm đau, hạ nhiệt độ của tác nhân gây bỏng rồi phải tới cơ sở y tế gần nhất để điều trị.
Hoa mười giờ hay rau sam hoa lớn (danh pháp khoa học: Portulaca grandiflora, thuộc họ Rau sam Portulacaceae). Hoa mười giờ là loại cây thân thảo, mọng nước, cao khoảng 10-15 cm, lá hình dải hơi dẹt, dài 1,5-2 cm, mép nguyên, thân có màu hồng nhạt, lá có màu xanh nhạt. Hoa màu đỏ, vàng, hồng hay trắng. Quả hình cầu, đường kính 4mm. Cây ra hoa vào mùa hè – thu. Tên gọi mười giờ là do hoa của nó thường chỉ nở từ khoảng từ 9-10 giờ sáng trong ngày.
Theo Đông y, hoa mười giờ có vị chua, tính bình, không độc có tác dụng: hoạt huyết, giảm đau, tiêu viêm, tiêu sưng. Thường dùng ngoài trị mụn nhọt, ghẻ ngứa, eczema, bỏng... Bộ phận dùng làm thuốc là toàn cây, thu hái quanh năm. Dùng tươi hay phơi khô. Dùng tươi bằng cách giã nát cây hoặc chiết, dịch cây dùng bôi ngoài.
Cây hoa mười giờ có tác dụng trị bỏng nhẹ rất hay. Cách làm như sau: Khi bị bỏng phải lập tức vặt ngay một nắm cả cây, lá, hoa, đem rửa sạch rồi giã nhỏ (hoặc vò nát cho chảy nước) và đắp ngay. Vừa đắp, vừa giở liên tục cho mát. Nên thay nắm lá mới liên tục đến khi hết nóng rát là được. Điều đặc biệt là khi điều trị các vết bỏng bằng cây hoa mười giờ, các vết bỏng nhẹ, bỏng nông sẽ khô, không bị phồng, rát, lên da non và sẽ mau khỏi.
Tuy nhiên, nếu các vết bỏng nặng, bỏng sâu cần ngay lập tức ngâm chỗ bỏng vào nước sạch, hoặc cho vết bỏng dưới dòng chảy của vòi nước sạch liên tục từ 15- 10 phút để giảm đau, hạ nhiệt độ của tác nhân gây bỏng rồi phải tới cơ sở y tế gần nhất để điều trị.
kỹ thuật trồng cây bưởi da xanh và bưởi đỏ
1. Nhiệt độ: Nhiệt độ thích hợp nhất để cây bưởi sinh trưởng và phát triển từ 23-29oC.
2. Ánh sáng: Cường độ ánh sáng thích hợp là tương đương nắng sáng lúc 9 giờ.
3. Nước: Cây bưởi cần nhiều nước, nhất là trong thời kỳ ra hoa và kết quả nhưng cũng không chịu ngập úng. Trong mùa nắng và những ngày khô hạn trong mùa mưa, cần phải tưới nước để duy trì sự phát triển nhanh của cây. Độ mặn trong nước tưới không quá 0,2% (2g/lít nước).
4. Đất trồng: Đất phải có tầng canh tác dầy ít nhất là 0,6 m, thành phần cơ giới nhẹ hoặc trung bình. Đất tơi xốp, thông thoáng, thoát nước tốt, pH nước từ 5,5-7, có hàm lượng hữu cơ cao >3%, mực thủy cấp thấp dưới 0,8 m.
Thời vụ trồng: Bưởi Da xanh trồng được quanh năm nhưng nên trồng vào đầu mùa mưa để tiết kiệm công tưới, thời điểm thích hợp nhất vào tháng 5–6 dương lịch hàng năm. Cũng có thể trồng vào cuối mùa mưa nếu có đủ điều kiện tưới trong mùa nắng.
Chuẩn bị đất trồng
Đất cao đào hố ngang mặt đất và đắp vồng để dễ tưới trong mùa nắng, mùa mưa phá vồng để cây khỏi bị úng nước và bị chảy khi úng. Quanh vườn nên đào mương rộng từ 1,5 – 2m, sâu 1-1,2m và đắp bờ cao; mương nội đồng rộng từ 0,5-1m, sâu 0,8-1m. Nếu đất chua cần bón vôi để nâng pH = 5,5 – 6. Nên chú ý đặt cống để điều tiết nước.
Kích thước hố trồng
Hố trồng bưởi đào theo hình vuông, kích thước 0,6×0,6m. Khoảng cách trồng 4 m x 4m . Trong 3, 4 năm đầu, có thể trồng xen những loại cây ngắn ngày, cây dược liệu.
Trồng cây
Nên trồng vào đầu mùa mưa, khi xuống giống nên tỉa bớt lá. Cây giống khi trồng nên đặt thẳng đối với cây có nhánh phân bố đều. Đặt nghiêng đối với cây chiết ít nhánh, giúp các đọt bên mọc lên để tạo tán.
Bón phân
Cây mới trồng, bón lót 10kg phân chuồng, 0,5kg phân lân, 0,2kg vôi. Lượng phân bón tuỳ thuộc vào tình trạng sinh trưởng của cây:
- Cây 1 – 3 năm tuổi, bón 1 – 3kg NPK, 0,5 – 1kg super lân.
- Cây 4 -6 năm tuổi, bón 4 -7kg NPK , 0,5 – 1kg super lân.
- Cây 7 -9 năm tuổi, bón 8 -15kg NPK, 0,5 – 1kg super lân.
Cách bón phân như sau:
- Cây từ 1-3 tuổi: phân bón nên pha vào nước, tưới định kỳ 1 – 2 lần/tháng.
- Cây từ năm thứ 3 trở đi, bón 4 lần/năm, bón theo tán cây với lượng phân bón cho mỗi gốc: lần 1, sau khi thu hoạch, bón 10kg phân chuồng kèm 1/3 lượng phân NPK. Lần 2, trước khi ra hoa 1 tháng, bón 1/3 lượng phân NPK. Lần 3, sau khi đậu trái 1 tháng, bón 1/3 lượng phân NPK. Lần 4, trước khi thu hoạch 1 – 2 tháng, bón 1 – 2kg Kali.
Chăm sóc
Làm sạch cỏ, thăm vườn thường xuyên, tỉa bỏ các cành vượt, cành sâu bệnh. Tưới dặm nếu nắng gắt, thoát nước khi bị úng. Tỉa bớt hoa quả vào năm chúng ra quá nhiều, làm cho bưởi kiệt sức. Thu hoạch tập trung và tăng cường phân bón vào những năm được mùa.
Phòng trừ sâu bệnh
- Bệnh thối gốc, chảy mủ: Gây chảy mủ trên gốc, thân, cành phần lớn do nấm Phythopthora spp. Đừng để úng nước, phun Aliette 2,5%, Ridomil 2%.
- Bệnh loét: Triệu chứng gây hại là có vết lõm sâu, lan nhanh do sâu vẽ bùa. Phòng trừ bằng cách vệ sinh vườn, trừ sâu vẽ bùa, khi hoa đậu trái phun thành phần vôi 1%, làm 3 lần, cách nhau 10 – 15 ngày.
- Sâu vẽ bùa (Phylloenis citrella): Sâu non đục vào lá gây nên những đường ngoằn ngoèo, thường đi chung với bệnh loét gây nên. Phòng trừ bằng cách phun thuốc sớm ngay từ giai đoạn lá còn non.
- Bọ xít xanh hại quả (phynchocoris humeralis): Bọ xít chích hút nước quả, làm quả chai sần và rụng. Nên phòng trừ, cấy các ổ kiến vàng vào thân cây, sử dụng Trebon và Applau – Mip.
- Sâu đục thân cành: Sâu đục rỗng thân cành gây chảy mủ, cành chết. Sâu đùn mạt cưa ra ngoài miệng hang. Phòng trừ bằng cách cắt bỏ các cành bị hại nặng trước lúc sâu lột xác thành con trưởng thành, chích thuốc trừ sâu vào lỗ đục (có thể rải ít basudin), dùng móc sắt bắt sâu.
- Kết hợp trồng xen với cây ổi để xua đổi Rầy chổng cánh (một loại côn trùng môi giới truyền bệnh vàng lá greening).
2. Ánh sáng: Cường độ ánh sáng thích hợp là tương đương nắng sáng lúc 9 giờ.
3. Nước: Cây bưởi cần nhiều nước, nhất là trong thời kỳ ra hoa và kết quả nhưng cũng không chịu ngập úng. Trong mùa nắng và những ngày khô hạn trong mùa mưa, cần phải tưới nước để duy trì sự phát triển nhanh của cây. Độ mặn trong nước tưới không quá 0,2% (2g/lít nước).
4. Đất trồng: Đất phải có tầng canh tác dầy ít nhất là 0,6 m, thành phần cơ giới nhẹ hoặc trung bình. Đất tơi xốp, thông thoáng, thoát nước tốt, pH nước từ 5,5-7, có hàm lượng hữu cơ cao >3%, mực thủy cấp thấp dưới 0,8 m.
Thời vụ trồng: Bưởi Da xanh trồng được quanh năm nhưng nên trồng vào đầu mùa mưa để tiết kiệm công tưới, thời điểm thích hợp nhất vào tháng 5–6 dương lịch hàng năm. Cũng có thể trồng vào cuối mùa mưa nếu có đủ điều kiện tưới trong mùa nắng.
Chuẩn bị đất trồng
Đất cao đào hố ngang mặt đất và đắp vồng để dễ tưới trong mùa nắng, mùa mưa phá vồng để cây khỏi bị úng nước và bị chảy khi úng. Quanh vườn nên đào mương rộng từ 1,5 – 2m, sâu 1-1,2m và đắp bờ cao; mương nội đồng rộng từ 0,5-1m, sâu 0,8-1m. Nếu đất chua cần bón vôi để nâng pH = 5,5 – 6. Nên chú ý đặt cống để điều tiết nước.
Kích thước hố trồng
Hố trồng bưởi đào theo hình vuông, kích thước 0,6×0,6m. Khoảng cách trồng 4 m x 4m . Trong 3, 4 năm đầu, có thể trồng xen những loại cây ngắn ngày, cây dược liệu.
Trồng cây
Nên trồng vào đầu mùa mưa, khi xuống giống nên tỉa bớt lá. Cây giống khi trồng nên đặt thẳng đối với cây có nhánh phân bố đều. Đặt nghiêng đối với cây chiết ít nhánh, giúp các đọt bên mọc lên để tạo tán.
Bón phân
Cây mới trồng, bón lót 10kg phân chuồng, 0,5kg phân lân, 0,2kg vôi. Lượng phân bón tuỳ thuộc vào tình trạng sinh trưởng của cây:
- Cây 1 – 3 năm tuổi, bón 1 – 3kg NPK, 0,5 – 1kg super lân.
- Cây 4 -6 năm tuổi, bón 4 -7kg NPK , 0,5 – 1kg super lân.
- Cây 7 -9 năm tuổi, bón 8 -15kg NPK, 0,5 – 1kg super lân.
Cách bón phân như sau:
- Cây từ 1-3 tuổi: phân bón nên pha vào nước, tưới định kỳ 1 – 2 lần/tháng.
- Cây từ năm thứ 3 trở đi, bón 4 lần/năm, bón theo tán cây với lượng phân bón cho mỗi gốc: lần 1, sau khi thu hoạch, bón 10kg phân chuồng kèm 1/3 lượng phân NPK. Lần 2, trước khi ra hoa 1 tháng, bón 1/3 lượng phân NPK. Lần 3, sau khi đậu trái 1 tháng, bón 1/3 lượng phân NPK. Lần 4, trước khi thu hoạch 1 – 2 tháng, bón 1 – 2kg Kali.
Chăm sóc
Làm sạch cỏ, thăm vườn thường xuyên, tỉa bỏ các cành vượt, cành sâu bệnh. Tưới dặm nếu nắng gắt, thoát nước khi bị úng. Tỉa bớt hoa quả vào năm chúng ra quá nhiều, làm cho bưởi kiệt sức. Thu hoạch tập trung và tăng cường phân bón vào những năm được mùa.
Phòng trừ sâu bệnh
- Bệnh thối gốc, chảy mủ: Gây chảy mủ trên gốc, thân, cành phần lớn do nấm Phythopthora spp. Đừng để úng nước, phun Aliette 2,5%, Ridomil 2%.
- Bệnh loét: Triệu chứng gây hại là có vết lõm sâu, lan nhanh do sâu vẽ bùa. Phòng trừ bằng cách vệ sinh vườn, trừ sâu vẽ bùa, khi hoa đậu trái phun thành phần vôi 1%, làm 3 lần, cách nhau 10 – 15 ngày.
- Sâu vẽ bùa (Phylloenis citrella): Sâu non đục vào lá gây nên những đường ngoằn ngoèo, thường đi chung với bệnh loét gây nên. Phòng trừ bằng cách phun thuốc sớm ngay từ giai đoạn lá còn non.
- Bọ xít xanh hại quả (phynchocoris humeralis): Bọ xít chích hút nước quả, làm quả chai sần và rụng. Nên phòng trừ, cấy các ổ kiến vàng vào thân cây, sử dụng Trebon và Applau – Mip.
- Sâu đục thân cành: Sâu đục rỗng thân cành gây chảy mủ, cành chết. Sâu đùn mạt cưa ra ngoài miệng hang. Phòng trừ bằng cách cắt bỏ các cành bị hại nặng trước lúc sâu lột xác thành con trưởng thành, chích thuốc trừ sâu vào lỗ đục (có thể rải ít basudin), dùng móc sắt bắt sâu.
- Kết hợp trồng xen với cây ổi để xua đổi Rầy chổng cánh (một loại côn trùng môi giới truyền bệnh vàng lá greening).
Đăng ký:
Bài đăng (Atom)